Sierpień w Polsce to nie tylko czas wakacji i upałów, ale również miesiąc o szczególnym znaczeniu społecznym. Od lat 80. XX wieku jest on obchodzony jako miesiąc dobrowolnej abstynencji od alkoholu. Ta wyjątkowa inicjatywa łączy w sobie elementy patriotyczne, duchowe i społeczne, stanowiąc ważny element w walce o trzeźwość narodu. Poznaj historię tej tradycji, jej współczesne znaczenie oraz sposoby, w jakie każdy z nas może się w nią włączyć.
Historyczny plakat promujący abstynencję w sierpniu, nawiązujący do tradycji zapoczątkowanej w latach 80.
Historyczne korzenie inicjatywy „Sierpień miesiącem trzeźwości”
Tradycja sierpniowej abstynencji sięga początku lat 80. XX wieku, kiedy to w Polsce rozpoczęły się strajki w Stoczni Gdańskiej. To właśnie wtedy robotnicy zwrócili się do społeczeństwa z apelem o zachowanie trzeźwości w intencji Ojczyzny. Był to czas, gdy Polacy jednoczyli się w walce o wolność i godność, a abstynencja stała się symbolem wewnętrznej dyscypliny i odpowiedzialności za losy kraju.
Konferencja Episkopatu Polski oficjalnie ustanowiła sierpień miesiącem abstynencji w 1984 roku. Od tego czasu, każdego roku, Kościół katolicki w Polsce zachęca wiernych do dobrowolnego wyrzeczenia się alkoholu jako wyrazu troski o trzeźwość narodu i solidarności z osobami zmagającymi się z uzależnieniem.
„Trzeźwość jest polską racją stanu” – te słowa błogosławionego kardynała Stefana Wyszyńskiego stały się mottem tegorocznych obchodów miesiąca trzeźwości, przypominając nam o fundamentalnym znaczeniu tej cnoty dla przyszłości naszego narodu.
Cele i znaczenie miesiąca trzeźwości
Wspólny czas bez alkoholu wzmacnia rodzinne więzi i buduje zdrowe relacje.
Inicjatywie „Sierpień miesiącem trzeźwości” przyświecają trzy główne intencje: odpowiedzialność za swoje życie, troska o bliźnich oraz modlitwa za Ojczyznę. Nie jest to jedynie religijny nakaz, ale społeczna inicjatywa mająca na celu promowanie zdrowego stylu życia i przeciwdziałanie problemom związanym z nadużywaniem alkoholu.
Wymiar indywidualny
Dobrowolna abstynencja jest sprawdzianem wewnętrznej wolności człowieka. Pokazuje, że potrafimy kontrolować swoje pragnienia i nie jesteśmy uzależnieni od używek. Jest to również okazja do refleksji nad rolą alkoholu w naszym życiu i społeczeństwie.
Wymiar społeczny
Miesiąc trzeźwości to wyraz solidarności z osobami uzależnionymi i ich rodzinami. To również forma protestu przeciwko rozpowszechnianiu się kultury picia w Polsce i związanym z nią problemom społecznym, takim jak przemoc domowa, wypadki drogowe czy rozpad rodzin.
Trzeźwość to nie tylko powstrzymanie się od picia alkoholu, ale przede wszystkim świadomy wybór życia w wolności wewnętrznej, z jasnym umysłem i otwartym sercem na potrzeby innych.
Alkohol w Polsce – alarmujące statystyki
Statystyki dotyczące spożycia alkoholu w Polsce wskazują na poważny problem społeczny.
Problem nadużywania alkoholu w Polsce ma wymiar epidemii społecznej. Badania pokazują, że około 80% dorosłych Polaków spożywa alkohol, a 20% pije go w sposób nadmierny i szkodliwy. Oznacza to, że blisko 4 miliony obywateli naszego kraju nadużywa alkoholu, co prowadzi do poważnych konsekwencji zdrowotnych, społecznych i ekonomicznych.
| Problem | Statystyki | Skutki społeczne |
| Uzależnienie od alkoholu | Około 900 tysięcy Polaków | Rozpad rodzin, utrata pracy, problemy zdrowotne |
| Nadmierne spożycie | 20% dorosłych Polaków | Wypadki, przemoc, problemy w pracy |
| Alkohol wśród młodzieży | Rosnący trend inicjacji alkoholowej | Zaburzenia rozwoju, problemy edukacyjne |
| Wydatki na alkohol | Największy udział w wydatkach spożywczych | Zubożenie rodzin, problemy ekonomiczne |
Szczególnie niepokojący jest fakt, że coraz częściej po alkohol sięgają ludzie młodzi. Jest to ucieczka od problemów, stresu i trudnych sytuacji życiowych. Niestety, gdy raz wejdzie się na drogę uzależnienia, bardzo trudno z niej zawrócić bez specjalistycznej pomocy.
Wydarzenia i działania w ramach miesiąca trzeźwości
Pielgrzymki trzeźwościowe są ważnym elementem obchodów miesiąca abstynencji.
W ramach obchodów Sierpnia – miesiąca trzeźwości, w całej Polsce organizowane są liczne wydarzenia mające na celu promocję abstynencji i wsparcie osób zmagających się z uzależnieniem. Oto najważniejsze z nich:
- Msze święte w intencji trzeźwości narodu, organizowane w parafiach w całej Polsce
- Pielgrzymki trzeźwościowe, w tym Ogólnopolska Pielgrzymka Apostolstwa Trzeźwości na Jasną Górę
- Rekolekcje dla osób uzależnionych i ich rodzin
- Licheńskie Spotkania Trzeźwościowe, organizowane w ostatni weekend lipca
- Mityngi grup AA (Anonimowych Alkoholików) i Al-Anon (dla rodzin alkoholików)
- Kampanie społeczne promujące trzeźwy styl życia
- Pikniki i festyny rodzinne bez alkoholu
- Konferencje i sympozja naukowe poświęcone problematyce uzależnień
Bezalkoholowe festyny rodzinne pokazują, że dobra zabawa nie wymaga alkoholu.
Warto podkreślić, że wydarzenia te mają charakter otwarty i są skierowane nie tylko do osób zmagających się z problemem alkoholowym, ale do wszystkich, którzy chcą wspierać ideę trzeźwości w społeczeństwie.
Jak włączyć się w inicjatywę miesiąca trzeźwości?
Podpisanie deklaracji abstynencji to jeden ze sposobów formalnego włączenia się w inicjatywę.
Każdy z nas może włączyć się w obchody miesiąca trzeźwości na różne sposoby. Oto kilka propozycji:
Indywidualne postanowienie
Podejmij osobistą decyzję o abstynencji od alkoholu przez cały sierpień. Możesz to zrobić w ciszy własnego serca lub podzielić się tym postanowieniem z bliskimi, zachęcając ich do podobnego kroku.
Udział w wydarzeniach
Weź udział w Mszach świętych, pielgrzymkach, rekolekcjach lub innych wydarzeniach organizowanych w ramach miesiąca trzeźwości. Informacje o nich znajdziesz w swojej parafii lub na stronach diecezjalnych.
Edukacja i profilaktyka
Pogłębiaj swoją wiedzę na temat uzależnień i dziel się nią z innymi. Rozmawiaj z dziećmi i młodzieżą o zagrożeniach związanych z alkoholem. Wspieraj programy profilaktyczne w szkołach i społecznościach lokalnych.
Podejmij wyzwanie trzeźwości na sierpień!
Dołącz do tysięcy Polaków, którzy każdego roku podejmują decyzję o abstynencji w sierpniu. To nie tylko gest solidarności z osobami uzależnionymi, ale również okazja do osobistego rozwoju i refleksji nad rolą alkoholu w Twoim życiu.
Wspólne spędzanie czasu bez alkoholu może być źródłem prawdziwej radości i budowania głębszych relacji.
Gdzie szukać pomocy przy problemach alkoholowych?
Centra pomocy osobom uzależnionym oferują profesjonalne wsparcie w walce z nałogiem.
Jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich zmaga się z problemem alkoholowym, pamiętaj, że nie jesteś sam. W Polsce działa wiele instytucji i organizacji oferujących profesjonalną pomoc:
Instytucje pomocowe
- Poradnie leczenia uzależnień
- Ośrodki terapii uzależnień
- Oddziały detoksykacyjne
- Gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych
- Punkty konsultacyjne dla osób z problemem alkoholowym
Grupy wsparcia
- Anonimowi Alkoholicy (AA)
- Al-Anon (dla rodzin alkoholików)
- Alateen (dla dzieci alkoholików)
- DDA (Dorosłe Dzieci Alkoholików)
- Wspólnoty religijne zajmujące się pomocą uzależnionym
Licheńskie Centrum Pomocy Rodzinie i Osobom Uzależnionym
Centrum oferuje pomoc psychologiczną, doradztwo rodzinne oraz wsparcie dla osób zmagających się z uzależnieniami. Specjaliści pomogą w znalezieniu odpowiedniej formy terapii i skierowaniu do wyspecjalizowanych ośrodków.
Godziny otwarcia: 8:00-18:00 (sezon pielgrzymkowy), 8:00-16:00 (poza sezonem)
Lokalizacja: przy licheńskiej Golgocie
Grupy wsparcia AA oferują bezcenną pomoc osobom walczącym z uzależnieniem od alkoholu.
Program 12 kroków AA jest zestawem zasad i działań, które pomagają osobom uzależnionym od alkoholu w procesie zdrowienia i utrzymania trzeźwości. Program ten jest stosowany na całym świecie i wspiera osoby uzależnione w ich drodze do trzeźwości poprzez regularne spotkania grupowe, czyli mityngi.
Rola Kościoła i organizacji pozarządowych
Biskup Tadeusz Bronakowski, Przewodniczący Zespołu KEP ds. Apostolstwa Trzeźwości, jest jednym z głównych propagatorów idei trzeźwości w Polsce.
Kościół katolicki w Polsce od lat aktywnie angażuje się w promocję trzeźwości i walkę z uzależnieniami. Działania te prowadzone są na wielu płaszczyznach:
- Zespół KEP ds. Apostolstwa Trzeźwości i Osób Uzależnionych koordynuje działania Kościoła w zakresie promocji trzeźwości
- Diecezjalne i parafialne duszpasterstwa trzeźwości organizują lokalne inicjatywy
- Krucjata Wyzwolenia Człowieka, założona przez sługę Bożego ks. Franciszka Blachnickiego, promuje abstynencję jako dar i świadectwo
- Narodowy Program Trzeźwości, powstały w 2018 roku, wyznacza długofalową strategię działań
Obok Kościoła, ważną rolę w promocji trzeźwości odgrywają organizacje pozarządowe, takie jak:
Organizacje abstynenckie
Stowarzyszenia i kluby abstynenckie działające lokalnie, organizujące spotkania, warsztaty i wydarzenia promujące życie bez alkoholu.
Fundacje pomocowe
Organizacje oferujące pomoc osobom uzależnionym i ich rodzinom, prowadzące ośrodki terapeutyczne, telefony zaufania i kampanie edukacyjne.
Wolontariusze organizacji trzeźwościowych prowadzą akcje informacyjne i edukacyjne w całej Polsce.
„W każdej polskiej rodzinie powinny być trzy elementy: wiara, miłość i trzeźwość. Jednak musimy mieć świadomość, że coraz więcej osób jest uzależnionych nie tylko od alkoholu, ale także m.in. od telefonów komórkowych czy też od internetu.”
Sierpień miesiącem trzeźwości – wspólna odpowiedzialność
Trzeźwość narodu to wspólna odpowiedzialność wszystkich Polaków.
Inicjatywa „Sierpień miesiącem trzeźwości” to nie tylko religijny apel, ale przede wszystkim społeczne wezwanie do refleksji nad rolą alkoholu w naszym życiu i kulturze. To zaproszenie do podjęcia konkretnych działań na rzecz budowania społeczeństwa, w którym trzeźwość jest wartością, a nie ograniczeniem.
Odpowiedzialność za trzeźwość narodu spoczywa na wielu podmiotach: rodzinach, które są pierwszym środowiskiem kształtowania postaw; Kościele, który wspiera duchowo i organizacyjnie; władzach państwowych i samorządowych, które tworzą prawo i politykę społeczną; mediach, które kształtują opinię publiczną; oraz na każdym z nas indywidualnie.
Dołącz do ruchu na rzecz trzeźwości!
Sierpień to doskonała okazja, aby podjąć osobiste postanowienie abstynencji i włączyć się w działania promujące trzeźwy styl życia. Twoja decyzja może być inspiracją dla innych i początkiem pozytywnej zmiany w Twoim otoczeniu.
Pamiętajmy, że trzeźwość to nie tylko powstrzymanie się od picia alkoholu, ale przede wszystkim świadomy wybór życia w wolności wewnętrznej, z jasnym umysłem i otwartym sercem na potrzeby innych. To fundament, na którym możemy budować silne rodziny, zdrowe społeczeństwo i lepszą przyszłość dla naszej Ojczyzny.
